Mülkiyeti gerçek ve hükmî bireylere ilişkin ve üst üste iki yıl müddetle işlenmeyen tarım toprakları, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından tarımsal amaçlı dönemlik olarak kiraya verilecek.
Bakanlık tarafından hazırlanan İşlenmeyen Tarım Topraklarının Ziraî Emelli Kiraya Verilmesine Ait Yönetmelik Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Yönetmelik, mülkiyeti gerçek ve hukuksal bireylere ilişkin ve üst üste iki yıl mühletle işlenmeyen tarım topraklarının, Bakanlıkça ziraî emelli dönemlik olarak kiraya verilmesine ait iş ve süreçleri kapsıyor.
Üst üste iki yıl mühletle işlenmeyen tarım yerleri, arazinin vasfının değiştirilmemesi ve kiralayan tarafından ziraî üretimde kullanılması kaidesiyle Bakanlıkça dönemlik olarak kiraya verilecek.
Kiraya verilecek yerlerin tespiti gayesiyle il veya ilçe müdürlüğü bünyesinde Arazi Tespit Kurulu oluşturulacak. Arazi Tespit Komitesi vilayet müdürlüğünde vilayet müdür yardımcısı yahut şube müdürü, ilçe müdürlüğünde ilçe müdürü başkanlığında toplanacak. Komisyon, lider dahil toplam beş asil iki yedek üyeden oluşacak.
KİRALANACAK TARIM TOPRAKLARININ TESPİTİ
Arazi Tespit Komitesi, kadastro parsel bilgileri, uydu imgeleri, coğrafik bilgi sistemleri, öbür kamu kurumlarından elde edilecek datalar üzerinden yapılacak çalışmalar ve yerinde gerçekleştirilecek arazi denetimleriyle işlenmeyen tarım topraklarını tespit edecek. Tespit çalışmalarına altlık teşkil edebilecek datalar Bakanlıkça sağlanacak.
İşlenmeyen tarım topraklarının tespitinde, içinde bulunulan yılın 1 Eylül tarihi ile bölgelere nazaran değişen hasat devri dikkate alınarak en geç takip eden yılın 31 Ağustos’a kadar olan müddet dikkate alınacak.
Arazi Tespit Kurulu tarafından yapılan denetim sürecinin tamamlanmasının akabinde, ekonomik bütünlüğü sağlayan parseller ve ekonomik bütünlük kapsamı dışında kalıp Arazi Tespit Komitesince ekonomik ziraî üretim yapılacağı bedellendirilen parseller tespit edilecek.
Dikili ve örtü altı tarım toprakları kiralama süreçleri kapsamına alınmayacak. Arazi sınıfı, parsel büyüklüğü ve verimlilik durumu ziraî üretim için ekonomik olmayan yerlerin bu durumu tutanak altına alınmak sureti ile o yılki kiralama süreçlerine dahil edilmeyebilecek.
Parselin bir kısmında işlenmeyen arazinin tespit edilmesi durumunda bu kısımlar işlenmeyen tarım toprağı kapsamında değerlendirilebilecek.
Kira bedeli, Komite tarafından takdir edilen rayiç kira bedelinden düşük olamayacak. Komite, mutlaklaşan kiralanacak tarım yerleri listesini, elektronik ortamda ve il müdürlüğü internet sitesinde yedi gün mühlet ile ilan edecek.
İlan edilen tarım topraklarını kiralamak isteyenler, tarım yeri kiralama talep formunu eksiksiz olarak doldurarak ilan müddeti içerisinde vilayet müdürlüğüne müracaat yapacak. Kiralama müracaatları Tarım Toprakları Değerleme ve Edindirme Bilgi Sistemi üzerinden de gerçekleştirilebilecek.
ARAZİ KİRALAMALARI ÖNCELİKLİ OLARAK ARAZİNİN BULUNDUĞU YERLEŞİM YERLERİNDE İKAMET EDENLERE YAPILACAK
Kiralama öncelikli olarak, kiraya verilecek tarım toprağının bulunduğu yerleşim yerinde ikamet edenlere, sivil toplum kuruluşlarına ve meslek odalarına yapılacak. Öncelikli kümelerden birden fazla istekli çıkması halinde en yüksek teklifi verene, öncelikli kümelerden istekli çıkmaması halinde ise öbür isteklilerden en yüksek teklifi verene kiralama yapılacak.
Kiraya verilecek tarım toprağı, mukavele tarihinden itibaren on beş gün içinde arazi teslim tutanağı ile kiracısına teslim edilecek.
Kiralanan tarım toprakları Bakanlıkça belirlenen kayıt sistemlerine kaydedilecek ve kiracılar bu yerlerle ilgili ziraî dayanaklardan yararlandırılacak.
Kira bedeli arazi sahibine ödenecek. Arazi maliklerine yahut hak sahiplerine ulaşılamaması halinde, kira bedelleri Bakanlıkça belirlenecek bir kamu bankasında yere özgülenerek açılacak üçer aylık vadeli hesapta nemalandırılacak. Mülkiyeti ihtilaflı tarım yerlerinde ihtilafın giderilmesi halinde biriken kira geliri ve ferileri hak sahiplerine hisseleri oranında dağıtılacak.
Kiracı, kiraladığı tarım yerini Yönetmeliğe ve kira mukavelesine ters kullanması durumunda, arazi maliklerinin haklarının gizli kalması kaydıyla, takip eden yılda bu Yönetmelik kapsamında yapılacak kiralamalara teklif veremeyecek.
TARIM TOPRAKLARININ RAYİÇ KİRA BEDELİNİN TESPİTİ
Tarım yerlerinin rayiç kira bedelinin tespitinde emsal olarak kullanılmak üzere, kiralanacak tarım yeri ile benzeri özellikte ve tıpkı yerleşim yerinde bulunan en az üç adet kiralanmış tarım toprağı tespit edilecek.
Emsal olarak kullanılacak tarım yerinin belirlenmesinde akrabalar ve hissedarlar ortası kiralama, toplumsal nedenlerle kiralamalar üzere özel hedefi olan kiralama bedellerinin piyasa şartlarını temsil kabiliyetlerine dikkat edilecek.