Ünlü şair ve muharrir Cahit Külebi‘nin vefatının üzerinden 26 yıl geçti. Gerçek ismi Mahmut Cahit Erencan olan şair, 10 Ocak 1917’de Tokat’ın Zile ilçesinde, Erzurumlu nüfus memuru Necati Bey ile Feride Hanım’ın üçüncü çocuğu olarak dünyaya geldi.
Erzurum ve civarı Ruslar tarafından işgal edildiği için, ailesi Külebi’nin doğumundan kısa bir müddet evvel Tokat’ın Zile ilçesinin Çeltek Köyü’ne taşındı. Şairin ailesi soyadı kanunuyla “Erencan” soyadını alırken, usta edebiyatçı yazı ve şiirlerinde sülalesinin “Gulebi” olan ismini “Külebi” olarak kullandı.
İlk tahsilini Tokat’ın Niksar ilçesinde tamamlayan ve akabinde orta tahsile yatılı devam eden Külebi, 1936’da Sivas Erkek Lisesinden mezun oldu.
İLK ŞİİRİ LİSE YILLARINDA YAYIMLANDI
Cahit Külebi‘nin birinci şiiri, okuduğu lisede hazırlanan “Toplantı” mecmuasında yayımlandı. Şiir, anı, deneme tipinde yazılar kaleme alan muharrir, İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu Türk Dili ve Edebiyat kısmında okurken Ahmet Hamdi Tanpınar ve Ali Nihat Tarlan üzere kıymetli isimlerden eğitim aldı. Öğretmen okulundaki eğitimi sırasında Ordinaryüs Prof. Dr. Türk dil bilimci ve bilim insanı Reşit Rahmeti Arat’ın dayanağıyla lisan eğitimi almak maksadıyla yurt dışına gönderilen Külebi, yurda döndükten sonra Türk Dil Kurumu Genel Yazmanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı Başmüfettişliği ve Kültür Müsteşar Yardımcılığı vazifelerinde bulundu.
Usta şair 1949’da “Rüzgar”, 1954’te de “Yeşeren Otlar” isimli kitabını çıkardı. “Yeşeren Otlar” yapıtıyla 1955’te Türk Dil Kurumu (TDK) Edebiyat Ödülü’nü alan şair, “Yangın” isimli yapıtıyla ise 1985’te Yeditepe Şiir Armağanı’nı kazandı.
“Nazmi Cihat” imzasıyla “Gençlik” mecmuasında şiirlerini kaleme alan Külebi, “Varlık”, “Sokak”, “İnsan”, “Türk Dili”, “Yaratış” ve “Kültür Dünyası” mecmualarında de okuyucularla buluştu.
“ATATÜRK KURTULUŞ SAVAŞINDA” ŞİİRİYLE DİKKATİ ÇEKTİ
Külebi’nin Kurtuluş Savaşı ve Mustafa Kemal Atatürk’e ithafen yazdığı “Atatürk Kurtuluş Savaşında” şiiri, bestekar Nevit Kodallı tarafından “Atatürk Oratoryosu” olarak bestelendi.
Eserlerinde yurt, insan ve tabiat sevgisini işleyen, aşık edebiyatından beslenen, yalın ve içten anlatımı ön plana çıkaran Külebi, yazı ve şiirlerine ait yaptığı bir açıklamada, “Anadolu’nun türküsünü birinci sefer diğerlerinden farklı bir biçimde söyledim. Gerçekleri anlattım. Gücüm yettiğince de içine şiir katabildiğim için, bu tavrımı beğenmeyen arka düşüncelilere, küçümseyicilere rastlamadım. Bugün 20 yaşında yazdığım şiirler bile yeniliğini tüketmiyorsa, elbette diğer niteliklerinin yanı sıra, bu daima gerçeğin kalıcılığından güç alıyorlar.” kelamlarını kullanmıştı. Çocukluk ve gençliğinin geçtiği Niksar, Tokat ve Sivas izlenimlerine de yapıtlarında yer veren Külebi’nin kitapları 20’ye yakın lisana çevrildi.
Cahit Külebi, kalp ve böbrek yetmezliği nedeniyle 28 Mart 1997’de ağır bakıma alındı, 20 Haziran’da Ankara‘da ömrünü yitirdi. Ankara’da toprağa verilen usta şairin naaşı, 2010’da Tokat’ta Erzurumlu Emrah Türbesi’nin yanına nakledildi.
Vefatından kısa bir mühlet evvel Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Senatosu tarafından “Fahri Doktor” unvanı verilen usta şairin yapıtlarından kimileri şöyle:
“Atatürk Kurtuluş Savaşında” (1952), “Yeşeren Otlar” (1954), “Süt” (1965), “Şiirler” (1969), “Türk Mavisi” (1973), “Sıkıntı ve Umut” (1977), “Yangın” (1980), “Bütün Şiirleri” (1982), “Güz Türküleri” (1991), “Bütün Şiirleri” (1997), “Güzel Yurdum” (1996), “Zerdali Ağacı” (1990), “Rüzgar” (1949), “İçi Sevda Dolu Yolculuk” (1986), “Şiir Her Zaman” (1985)